Asırlardır farklı ülkelere ev sahipliği yapmış ve Yapmaya da devam eden Türkiye’nin metropol kenti haline gelen İstanbul şehrinin Ataşehir ilçesinde son 10 yılda daha çok trend haline gelmiş olan Hurdacılıktan bahsedeceğiz.

Hurdacılık denince, Dünyadaki nüfus aşırılığı ve tükenen kaynakları da göz önüne alırsak; Geri dönüşüm ve Hurdacılığın trend işler haline gelmesi kaçınılmazdır. Hurdacılıkta Ataşehirden bahsedecek olursak. 25,84 km2 yüzölçümüne sahip ilçede irili ufaklı olmakla birlikte 100-110 kadar hurda ve geri dönüşüm işletmesi bulunmaktadır. Sektörde hala aktif olarak devam eden ve teknoloji ve akredite açısından kendi pazarlarının veyahut ilçelerinin devi olan 32 adet metal hurdacı şirketi bulunmaktadır. Bu şirketler şunlardır;

Ataşehir hurda, Küçük bakkal köy hurdacısı, Hasret hurda, Kartallar hurda, Birlik hurdacılık, Mertsan hurda, Yiğitsan hurda, gök metal hurda, demir kıran metal, Uygur metal hurda, Aksu metal hurda, Anadolu hurda, Ceysan geri kazanım, Hurdacı Sercan, By hurdacı, Miraç Hurda, Ak metal hurdacılık, Emre metal hurdacılık, Mertsan hurda, İstanbul Hurda, Saray hurda metal, Ezel Hurda Metal, Çetin hurdacılık, Erdal Metal, Sert kaya metal, Zafer hurda, Çitak Hurda, Selahattin metal, Demir bilek hurda, Demtaş metal, Medium metal ve Avrasya hurdadır.

Sayılan 32 metal hurda şirketlerinin çoğu kendi bünyesindeki elemanlarla hurda toplamaktan daha çok diğer küçük işletmelerden hurda envanterlerini toplamayı tercih etmektedirler. Ataşehir hurdacılık sektöründe yaklaşık 1000-1500 kişiye istihdam sağlamaktadır. Bu kişiler Ataşehir ilçesinde hurdacılık işini meslek haline getirmiş insanlardır.

Ataşehir Hurda Sektöründeki hurdacıların hurdaları nereden ve nasıl temin ettikleri anlatılmaktadır.

Ataşehir Hurdacılık sektöründe plastik, cam, şişe, kağıt gibi ürünlerden ziyade demir, bakır, pirinç, çinko, alüminyum gibi metal alaşımları almaktadır. Ataşehir hurdacıları almış oldukları metallerin alım fiyatlarını global tutmaktadırlar. Bu fark getirilen metalin tonajına göre farklılık göstermektedir.

Ataşehir ilçesinde toplanan hurdaların ağırlıklı kısmı İnşaat ve Sanayi merkezlerinden çıkmaktadır. Günde ortalama olarak tesislere ortalama 6-8 ton arası hurda getirilmektedir. İnşaat odaklı hurdalar yıkılacak ya da yıkımı tamamlanmış inşaatların demirlerinin molozlarından ayrılması sonucu açığa çıkarlar. Bir farklı hurda çıkması inşaat imalatında yanlış kesim, malzeme artası, kullanılan malzemenin cüzi miktarda artmasıyla ortaya çıkar. Yapılan inşaat malzeme geri dönüşümünde metal olarak %97 demir hurdası ortaya çıktığı saptanmış %3 lük kısım ise Temelde kullanılan galvaniz tel ve elektrik tesisatında kullanılan bakır telden ibarettir. Bu da doğal olarak inşaat sektörünün hurda geri dönüşümünde ağırlıklı olarak tek metal cinsi olan demirin hurdaya alındığını ortaya koyar.

Hurda Açısından Çeşitliliğin çok olduğu bölge Sanayi bölgesidir. Sanayi bölgesinde bakır, nikel, çinko, alüminyum gibi metallerin çıktığı söylenmektedir. Alüminyum ve bakır gibi madenleri daha çok torna ve freze gibi dükkanlarda bulurlar. Gelen ham parçanın tornada şekil verilmesiyle ve freze ile parçalara delik açılması sonucu Ham maddeden dökülen metal kıymık parçaları toplanarak elde edilmektedir. Geri kalan pazarda büyük sektörde olan dev hurdacılara, sokakta arabalarıyla hurdacılık yapan kişilerin taşeronluk yaptığı bilinmektedir.

Toplanan hurdalar öncelikle çeşit ayırt edilmeksizin bir araya toparlanırlar. Toparlanan metaller fiziksel ayrıştırma yöntemleri yardımıyla. Örnek verecek olursak, Büyük metaller el ile çalışanlar sayesinde çok büyük ise vinç yardımıyla ayrıştırılır. Dev elektronik mıknatıs yardımıyla farklı çekim oranlarıyla ayrıştırılarak nakliye için kamyonlara yüklenir. Kamyonları boş haldeki ağırlıkları bilinir. Dolu haliyle olan kamyonlar tartılarak Hurdanın tonajı öğrenilir. Öğrenile tonaj metal cinsi ne ise hesaplanarak Hurdacılık işletmesine sahip kişiye tahsilat yapılır.

Fiyatı getirilen metal hurdanın durumu belirlemektedir. Verilen bu fiyatlar optimum fiyatlardır. Verilen fiyatları belirleyen unsur hurdanın içerisindeki alaşımları kaybetmesi veya kullanılabilir hale getirebilmek için yapılabilecek ısıl işlemlerdir. Örnek verecek olursak ham bakır hurdası satılacaktır. Fakat işlem kolaylığı olmasından ötürü getirilen bakır kabloların ateş yakılarak çıkarılmasından dolayı içerisindeki su miktarını nispeten kaybetmiş olsa da bakır karakterize özelliğini kaybettiği için ısıl işlem görerek içerisine eksik olan bileşenleri tamamlanacağından dolayı Kırmambar cinsi bakır sınıfında olmaktadır. Bir başka örnek verecek olursak Krom parçası birçok sanayi ve otomotiv sektöründe kullanılmaktadır. Kullanılan ham madde paslanmaz krom. Torna ve freze gibi çeşitli sanayi makinalarından çeşitli işlemlerden geçtikten sonra kullanılır hale gelmektedir. Yapılan işlemlerin ardından arda kalan talaş krom malzeme çeşitli ısıl işlemlerden geçirildikten sonra tekrardan kullanılır hale gelebilmesi için uğraş verilecektir. Bundan dolayı talaş krom ham kroma nazaran daha ucuz fiyata alınmaktadır. Hurda parçalarının cinsi ve yapılacak olan işlemlerden dolayı fiyat değişiklik göstermektedir.

Ataşehir, hurdacılık sektöründe diğer ilçelere nazaran biraz daha dev piyasa haline gelmiş hatta İstanbul’da bulunan kıymetli bir ilçe olmasından dolayı global pazarda fiyat belirleyici bir öneme sahip durumdadır. Neticede tükenen kaynaklar ve ham madde arayışından ötürü diğer şehirlerde hurdacılık sektörüne bir nevi teşvik sağlamaktadır. Geri dönüşüm ve metal değerlendirme açısından farklı fikirlere de bir nevi kapı açmaktadır. Metal ağırlıklı yapılan hurdacılık ve geri dönüşüm sadece metal için değil plastik yani petrol türevi olan ürünlerin geri dönüşümü için de hurdacılık haline gelmiştir. Ataşehir hurdacılık sektöründe maddenin tekrardan işlenmesi ya da olağan maddenin farklı yerlerde kullanılması üzerine de alım ve satım yapmaktadır.

Ataşehir hurdacılık işleminde ayrıştırma, toplama, işleme, değerlendirme vb. gibi yöntemlerde de yeni makine ve yöntemlerin ortaya çıkmasında da bir nevi insanları, kendilerini ve kullandıkları envanterleri geliştirmeye yönlendirmektedir.

Ataşehir de yapılan hurdacılık işlemi sadece al sat şeklinde değil, bilhassa farklı sektörlerde bulunan insanlara da alternatif kazanç olanakları sağlamaktadır. Aynı şekilde maddeyi alacak ve kullanacak kişinin maddeyi daha uygun fiyata almasını ve ortaya koyulacak işin biraz daha az maliyetle ortaya çıkmasını da öngörmektedir.

Yapılan araştırmalar sonucunda bilgisayar, inşaat, sanayi, otomotiv vb. sektörlerde hurda malzemelerin diğer işlenecek olan ham maddelere nazaran pek bir farkı olmadığı, aynı işlevselliği ve dayanıklılığı sağladığı saptandığından, aslında bir metal türevinin tek sefer kullanılmasının da önüne geçilmiştir. Avrupai sistemin öncülüğünü yaptığı geri dönüşüm ve hurdacılık sektörü bazı ülkelerde diğer ek kazançlarına oranla daha yüksektir. Bu da demek oluyor ki ülkenin gelir kayağı sıralamasında 1. Sırayı hurdacılık almıştır. Bundan dolayı Ülkemiz Türkiye gibi gelişmiş ülkelere de teşvik niteliği taşımaktadır. Yüzlerce sektörden sadece bir tanesi olan hurdacılık sektörünü son 15 yılda biraz daha ön plana çıkarmasının, ardından son 10 yılda trend hale gelmesinin sebebi de budur.

Toparlayacak olursak, İstanbul Ataşehir ve civarındaki ilçelerde yapılan hurdacılık diğer şehirlere ilham kaynağı olmakla beraber ekonomik, kaynak tasarrufu, yeni sektör işleri ve istihdam sağlaması açısından kılavuzluk yapmaktadır.

İlerleyen süreçte geri dönüşüm ve hurda sektöründen alınan verimden dolayı yurt dışındaki ülkeler gibi ayrı bir fon ayrılması yönünde fikirleri ön plana çıkarmaktadır. Türkiye’nin İstanbul Ataşehir ilçesindeki gibi yüzlerce hurda sektörü ve pazarı mevcuttur. Daha fazla olması ülke planlamalarında ve özel sektörde etkisini hissettirmektedir. Umuyoruz ki hurdacılık sektörüne bambaşka çeşitlendirmeler de getirecekler.

Ataşehir, İstanbul‘un Anadolu yakasında bulunan bir ilçedir. İstanbul’un doğu yarısında, Kocaeli Yarımadası‘nın batı kısmında yer alan ilçenin denize kıyısı yoktur. 2008 yılında Kadıköy, Ümraniye ve Üsküdar‘dan bâzı mahallelerin içine katılmasıyla ilçe statüsü kazanarak İstanbul’un 39 ilçesinden biri olmuştur. Güneybatıdan Kadıköy, batıdan Üsküdar, kuzeyden Ümraniye, doğudan Sancaktepe ve güneydoğudan Maltepe ilçeleriyle çevrilidir. İlçenin 2019 itibarıyla nüfusu 425.094’tür  ve 17 adet mahalleye sahiptir.

İnşaat şirketlerinin Ataşehir’in batı tarafındaki arazilerin uygunluğundan dolayı konut ve ofis projelerini bu bölgede gerçekleştirmesiyle Batı Ataşehir kavramı ortaya çıkmıştır. Varyap Meridian Uphill Court gibi yapılar ilçenin batı kısmında bulunmaktadır. Ayrıca 2012 yılında kurulan Ülker Sports Arena da Batı Ataşehir’de yer almaktadır.

Aşık Veysel Atatürk Barbaros Esatpaşa Ferhatpaşa Fetih İçerenköy İnönü Kayışdağı

Küçükbakkalköy Mevlana Mimar Sinan Mustafa Kemal Örnek Yeni Çamlıca Yeni Sahra Yenişehir